Astudiaeth achos wedi'i chwblhau gan:
Kola Gamel – Rheolwr Grwp Gwasanaeth, Gwasanaethau Iechyd Meddwl Plant a'r Glasoed a Nyrsio Iechyd y Cyhoedd (Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan)
Caitlin Woodland – Swyddog Cyswllt Ysgolion Rhanbarthol – Plant Milwyr, Dwyrain Cymru (Cyngor Dinas Casnewydd ac SSCE Cymru)
Datgelodd canfyddiadau o arolwg ysgolion SSCE Cymru (2019) wybodaeth bwysig am iechyd meddwl a lles plant y Lluoedd Arfog:
-
Nododd 54% o ysgolion y byddent yn elwa o wybodaeth am gymorth iechyd meddwl a lles i blant y Lluoedd Arfog (t.12)
-
Dywedodd 44% o ysgolion cynradd a 29% o ysgolion uwchradd fod cefnogi plant y Lluoedd Arfog â'u hanghenion emosiynol a lles yn her (t.6)
Mae ymrwymiad Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan (ABUHB) i Gyfamod y Lluoedd Arfog a chymuned y Lluoedd Arfog wedi’i gryfhau trwy driniaeth â blaenoriaeth a roddir i atgyfeiriadau plant y Lluoedd Arfog at Wasanaethau Iechyd Meddwl Plant a’r Glasoed (CAMHS). Ynghyd â Byrddau Iechyd eraill, mae ABUHB yn cynnig CAMHS i blant / pobl ifanc o dan 18 oed. Mae'r gwasanaeth hwn yn cynnwys ystod o ymyriadau a thriniaethau, megis ymgynghori, asesiad seiciatryddol, asesiad datblygiadol a therapi unigol.
Pa rannau o Gyfamod y Lluoedd Arfog sy'n cael eu cefnogi?
Mae’r fenter hon yn cwrdd â llinynnau’r Cyfamod: ‘gwella argaeledd gwybodaeth am Gyfamod y Lluoedd Arfog ar gyfer Cymuned y Lluoedd Arfog yng Nghymru’ a ‘gwella cyfathrebiadau sy’n ymwneud â Chyfamod y Lluoedd Arfog yng Nghymru a wnaed gan / rhwng awdurdodau lleol; a hyrwyddo a rhannu arfer gorau’.
Beth sy'n rhan o'r broses?
Mae gan wasanaethau yn Gwent (Iechyd, Awdurdod Lleol ac Awdurdod Addysg Leol) un pwynt cyswllt ar gyfer pob atgyfeiriad gwasanaeth lles emosiynol ac iechyd meddwl ac ar gyfer archebu apwyntiadau, o'r enw Pwynt Mynediad Sengl ar gyfer Lles Emosiynol (SPACE-Wellbeing). Gellir atgyfeirio'n uniongyrchol at SPACE-Wellbeing gan riant y plentyn y Lluoedd Arfog neu gall rhieni siarad â meddyg teulu, athro, gweithiwr cymdeithasol neu unrhyw weithiwr proffesiynol gwasanaethau plant am atgyfeirio i SPACE-Wellbeing.
Mae'r ffurflen atgyfeirio SPACE-Wellbeing yn cynnwys adran ar driniaeth â blaenoriaeth ar gyfer plant a phobl ifanc y Lluoedd Arfog, y mae angen ei chwblhau fel rhan o'r broses atgyfeirio. Mae'r opsiwn hwn ar y ffurflen atgyfeirio yn sicrhau bod pob plentyn / person ifanc a nodwyd fel plentyn Lluoedd Arfog yn derbyn triniaeth a chefnogaeth â blaenoriaeth gyda'r Bwrdd Iechyd unwaith y derbynnir eu hatgyfeiriad. Nid oes unrhyw wahaniaeth rhwng plentyn / person ifanc o bersonél presennol y Lluoedd Arfog a rhai personél sy'n gwasanaethu (cyn-filwyr); cefnogir y ddau o dan y cyfamod. Mae SPACE-Wellbeing yn trosglwyddo atgyfeiriadau ar gyfer CAMHS yr un pryd (cyn pen 24 awr) ac nid oes unrhyw oedi cyn derbyn y wybodaeth hon i'r Bwrdd Iechyd.
Yn ystod yr achosion o Covid-19, sefydlwyd llinell uniongyrchol i deuluoedd sydd bellach yn galluogi rhieni i dderbyn ‘sicrwydd, cefnogaeth a dilysiad’ trwy gyrchu cefnogaeth yn uniongyrchol gan uwch glinigwyr. Am gyfnod byr, estynnwyd y diwrnod gwaith i 24 awr. Trwy gyfuniad o'r llinell uniongyrchol, cefnogaeth bell / rithwir a chefnogaeth wyneb yn wyneb, lle nodwyd yn glinigol, roedd amser aros cyfyngedig a gynhelir i gael mynediad at gefnogaeth CAMHS.
Sut mae effaith y gefnogaeth hon ar blant y Lluoedd Arfog yn cael ei mesur?
Gweithredwyd gwell fframwaith rheoli perfformiad ac adrodd yn y gwasanaeth CAMHS ddiwedd 2018 (gweithredu Model CAPA yn llawn). Mae hyn yn adrodd ar atgyfeiriadau i CAMHS, dulliau asesu, opsiynau triniaeth, canlyniadau clinigau, olrhain a rhyddhau cleifion.
Ers cynnwys ar ein ffurflenni atgyfeirio yr opsiwn i nodi a yw atgyfeiriad ar gyfer plentyn Milwyr, mae llwybr clir bellach ar waith ar gyfer plant y Lluoedd Arfog. Ar hyn o bryd nid oes rhestr aros i unrhyw blentyn neu berson ifanc gael mynediad at CAMHS ac nid yw'r gwasanaeth yn rhagweld unrhyw anhawster i gyflawni'r ymrwymiad cyfamod yn y dyfodol.
Beth yw'r effaith?
Ar hyn o bryd, mae llif yr holl gleifion sy'n symud trwy CAMHS yn gyson ac, ar gyfartaledd, dim ond 3-4 wythnos y mae asesiad / apwyntiad cychwynnol yn ei gymryd.
Canolbwyntiwyd yn ddiweddar ar effeithiolrwydd cyflenwi CAMHS i sicrhau bod effaith Covid-19 yn cael ei lliniaru ar gyfer plant / pobl ifanc. Mae galw, llif a chanlyniadau cleifion wedi'u hadolygu, eu rheoli a'u mesur.
“Fel rhan o sgyrsiau myfyriol, gwnaethom ofyn a ellid fod wedi gwneud unrhyw fesurau yn wahanol a'r ateb yw na; mae pawb sy'n cyrchu ein gwasanaeth yn sicr o gael ymateb prydlon ac yn canolbwyntio ar eu hangen a dyna pam mai ni yw'r unig wasanaeth CAMHS yng Nghymru heb unrhyw amser aros ers 2017”
Kola Gamel, Rheolwr Grwp Gwasanaeth
Cynlluniau ar gyfer y dyfodol
Mae SSCE Cymru yn annog Byrddau Iechyd eraill Prifysgol Cymru i fabwysiadu'r polisi hwn i gefnogi plant y Lluoedd Arfog a Chyfamod y Lluoedd Arfog. Rydym yn gallu cefnogi gyda hyn, felly cysylltwch â ni i gael cyngor neu arweiniad pellach.
I gael rhagor o wybodaeth am y gwasanaeth neu i gael mynediad at gefnogaeth, ewch i dudalen we ABUHB CAMHS.
Dyddiad cynhyrchu: Mawrth 2020